Türk futbolunun ve Süper Lig tarihinin en büyük karşılaşması; Fenerbahçe v Galatasaray maçı. Bu maç bir lig maçı da olsa, kupa maçı da olsa hatta gazozuna dahi oynansa her iki tarafın iple çektiği muhtemelen tek maçtır. Geçmişten günümüze farklı skorları, yenilmezlik serileri, şampiyonlukları barından bu rekabet, bugün futbolseverlerle tekrar buluşacak. Liderin belirleneceği dev derbiye saatler kala, derbide takımların oyun anlayışları, hücum-savunma opsiyonları ve dikkat edilmesi gerekenleriyle mercek altına almaya çalışacağız.
Her iki takımın da oyun anlayışlarına geçmeden önce, takımlardaki eksiklere bir göz atmak da fayda var. Fenerbahçe’de Joao Pedro sakatlıktan dolayı forma giyemeyecek. Durumu net olmayan diğer oyuncular ise Luan Peres ve Nazım Sangare. Galatasaray’da ise Kazımcan Karataş ve Emre Taşdemir sakatlıkları sebebiyle dolayı forma giyemeyecek.
Takımların oyun anlayışlarına geçecek olursak, her iki takımın da Dünya Kupası arası sebebiyle oyun planlarında esnemeler ve kopmalar olduğunu rahat bir şekilde görebiliyoruz. Maçsız geçen bir-bir buçuk aylık süreçte bu durumların yaşanması elbette doğaldır. Bununla birlikte oyuncuların fiziksel olarak tekrar kendini bulması, kondisyon kazanması için de sürecin tekrar başladığını söylemek de fayda var.
Fenerbahçe’nin, Dünya Kupası arasından sonra özellikle Trabzonspor ve Antalyaspor maçlarında işin savunma tarafında ciddi sıkıntılar yaşadığını gördük. Özellikle takımın savunma arkasına atılan toplarda stoperlerin yavaşlığı ve bek oyuncuların pozisyon kaybından kaynaklı rakiplerin rahatça pozisyona girdiğini söyleyebiliriz. Trabzonspor mağlubiyetinden sonra, Trabzonspor’un paylaşımını –ki maça özel bir taktik videosudur- izlediyseniz eğer Fenerbahçe’nin nerelerde sıkıntısı olduğunu görebilirsiniz. Tabii bu noktada Galatasaray’ın santraforda kimi değerlendireceği de önemli bir nokta. Çünkü santrafor özelliklerine göre savunmanın 3’lü mü yoksa 4’lü mü çıkacağı değişkenlik gösterebiliyor.
Fenerbahçe’nin sezon başından beri savunma çizgisini çok yukarılarda kurduğunu ve savunma arkasına atılacak toplarda ciddi sıkıntılar yaşayacağını, Fenerbahçe’yi sezon öncesi değerlendirdiğim yazıda bahsetmiştim. Kaldı ki bunu hem sezon boyu hem de az önce bahsettiğim Trabzonspor ve Antalyaspor maçlarında çok net gördük. Fenerbahçe’nin bu savunma anlayışını bozacak ve kenar oyuncularına alanı yaratacak oyuncular santrafor oyuncuları. İkili stoper tandeminde santraforun yaratacağı alanla, üçlü stoper hattında yaratacağı alan aynı olmayacaktır. Bu maçta da Icardi’nin oynama ihtimalini düşünürsek, birebir eşleşmeyi sağlamak ve oluşacak alanı kapatmak adına Fenerbahçe’nin üçlü savunmayla çıkacağını tahmin ediyorum.
Her ne kadar Gomis son maçlarda skor üretse de, rakibin arkasına sakmak, koşu göstermek gibi meziyetlerinin yaşı gereği olmadığını söyleyebiliriz. Tabii diğer bir ihtimal de Barış Alper’in santraforda değerlendirilmesi. İcardi şu anda ne kadar hazır bilinmediği ve Gomis’in de hareketliliği sağlayamayacağı düşünülürse, Barış Alper son haftalarda gösterdiği performansla o bölgede değerlendirmeye müsait gibi duruyor.
Galatasaray’ın savunma zaafı da çoğunlukla pozisyon almadan kaynaklı, bireysel hatalara dayanıyor. Özellikle son 2 maçı izlediğimiz de hem Aanholt’un hem de Nelsson’un pozisyon alma konusunda sıkıntıların olduğunu gösterdi. Ayrıca takım halinde topa baskıyı bırakıp, bireysel olarak ani yapılan baskılarda –ki bunu son maçta Aanholt ve Barış Alper yaptı- rakibin alan bulması ve pozisyonlara girmesi kolaylaşıyor. Şu anda Galatasaray’ın en ciddi sıkıntısı sol bek bölgesi gibi görünüyor. Her ne kadar Fenerbahçe hücum etmek için merkezi kullansa da Galatasaray’ın bu zaafından faydalanmak için Ferdi’nin sağ bekte oynaması kuvvetle muhtemel.
Galatasaray’ın son haftalarda maçların özellikle 2. yarılarında takım boyunu uzun tuttuğunu ve neredeyse geriye yaslandığını söylemek mümkün. Eğer Galatasaray derbi maçta da bu şekilde oynarsa Fenerbahçe’nin skor üretmesi çok zor olmayacaktır. Konyaspor-Fenerbahçe maçını hatırlarsanız, Fenerbahçe’nin o maçta üretkenlikte bu kadar sıkıntı yaşamasının sebebi, Konyaspor’un takım boyunu oldukça kısaltması ve merkezde sayısal üstünlüğü ele almasıydı. Galatasaray, Fenerbahçe’yi bu maçta durdurmak istiyorsa yapması gereken de tam olarak bu diye düşünüyorum. Fenerbahçe’nin merkezdeki üretkenliği bu kadar kısıtlıyken, oyunu oraya hapsetmek rakibi durdurmak adına önemli olacaktır.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Derbiler her ne kadar takım halinde kazanılıp kaybedilse de büyük maçlarda gösterilen bireysel performanslar da bu maçlara damga vurmuştur. Opta’nın her hafta güncellediği istatistiklere göre hem takımları hem de bireysel oyuncu verilerine göz atmakta fayda var.
Aşağıdaki görsellerde takımların topa sahip olma bölgelerini daha doğrusu topa rakipten daha fazla dokunduğu bölgeleri görüyorsunuz.
Mor; topa rakipten fazla dokunulan
Gri; her iki takımın da eşit dokunduğu
Yeşil; rakibin topa fazla dokunduğu bölgeler
Mavi; topa %55’ten fazla sahip olunan bölge
Kırmızı; topa rakibin %55’ten fazla sahip olduğu bölge
Her iki takımada baktığımızda kendi yarı alanlarında özellikle merkezde topa daha fazla sahip olduğunu görüyoruz. Bunlar her iki büyük takım için de oldukça normal veriler. Keza her iki takımın da merkezde kalite olarak üst düzey diyebileceğimiz seviyede olduğunu biliyoruz. Ancak Fenerbahçe’ye baktığımız da rakibin 2. bölgenin merkezinde topa sahip olma konusunda daha iyi olduğunu görüyoruz. Galatasaray’da ise sol bek bölgesinde ciddi sıkıntı olduğunu söylemek mümkün. Bu da Aanholt’un bu noktada ciddi sıkıntılar yaşattığının bir kanıtı gibi duruyor.
Takımların ürettiği xG’lere göz atalım.
Takımların ürettiği xG tablosu.Set Play; Duran top organizasyonları
Rakibe verilen xG’ler Set Play; Duran top organizasyonları
Bu verilerde dikkat edilmesi gereken bazı noktalar var. Galatasaray’ın duran toplarda ciddi bir xG üretse de bitiricilik konusunda sıkıntı yaşadığını görüyoruz. Şüphesiz ki böyle maçlar da duran toplar büyük öneme sahip. Fenerbahçe ise duran toplarda rakibe en az xG veren takım konumunda. Bu iki zıtlık ortaya bir bilinmez koyuyor. Ancak maçın derbi olması sebebiyle, duran topların ayrıca bir öneme sahip olduğunu söyleyebiliriz. Hem Galatasaray’ın hem Fenerbahçe’nin duran toplarda –taçlar da dahil- ciddi çalışmalar yaptığını son 2 maçlarına baktığımızda görüyoruz. Fenerbahçe’nin taçlarda Galatasaray’ın kornerlerde ciddi gelişme gösterdiğini söyleyebiliriz.
Bu tarz maçlarda oynamak kadar rakibi oynatmamak da önemlidir. Takımların yaptıkları baskılarda neler ortaya çıkmış göz atmak da fayda var. Fenerbahçe PPDA konusunda rakibinden daha iyi görünüyor. Bu Fenerbahçe’nin baskı ve top kapma konusunda daha iyi bir durumda olduğunu gösteriyor. Sadece bu da değil tabii ki Fenerbahçe’nin bu baskılardan kaptığı toplarla 7 gol üretmesi de dikkat edilmesi gereken bir nokta.
Tabii böyle bir istatistik varken, Galatasaray’ın oyun kurulumunda pas opsiyonlarını arttırarak bu baskıyı kırması gerekiyor. Bu durumda da ilerideki oyuncuların gerektiğinde geriye gelip top alması veya bağlantı kurması gerekiyor. Bunu yapabilecek oyuncu ise Galatasaray’da Mertens. Fenerbahçe’nin de Mertens’e ayrıca bir önlem alması şart.
Bireysel performanslara değinmişken, bu noktada da verilere göz atmakta fayda var. Aşağıdaki görsellerde oyuncuların atak katkılarını görüyorsunuz.
Fenerbahçe kanadında maç başına en fazla şans üreten oyuncular Lincoln, Valencia, İrfan Can ve Ferdi olurken, Galatasaray’da ise Mertens, Kerem, Oliveira ve Boey olmuş. Her iki takımın da ortak noktası burada gün yüzüne çıkıyor. Merkez, kanat ve bek oyuncularının oyuna katkısının her iki takımda da oldukça fazla olduğunu görüyoruz. Fenerbahçe hücum etmek adına Ferdi’yi sağa atarsa, bu sefer Boey tehlikesiyle karşı karşıya kalacak gibi görünüyor. Merkezde ve kanatta ise her iki takım da birbirine önlem almak zorunda. İrfan'ı durdurmak adına Oliveira’nın mutlaka kanada destekte bulunması gerekiyor. Aynı durum Fenerbahçe için de geçerli. Kerem’i durdurmak için de Lincoln veya Crespo’nun desteğe gitmesi gerek. Mertens-Arao eşleşmesini öngörebilsek de Fenerbahçe’de kimin oynayabileceğini kestiremediğim için Torreira ve Oliveira’yla kim eşleşecek söylemek güç.
Az önce yukarıda bahsettiğim bireysel performanslara dikkat çekmek adına ek olarak top taşıma verilerine bakalım. Bu verilerde bana kalırsa en dikkat edilmesi gereken sayı, top taşımayla yaratılan şans sayıları ve anahtar pas sayıları. Akan oyunda driblingler hücuma katkının önemli faktörlerinden biridir. Bunu birçok bek ve hücum oyuncusu elbette yapabilir ancak buna ek olarak rakip savunmayı oyundan düşürecek anahtar pas atmak da bir o kadar önemli bir nokta. Her iki takıma baktığımızda bek ve kanat oyuncularının ön plana çıktığını görüyoruz. Yukarıda bahsettiğim gibi, her iki takımda bek ve kanatlara ayrıca bir önlem almak durumunda.
NOT: Verdiğim verilerde Yunus Akgün’e değinmememin sebebi, son dönemde forma şansı bulamamasından kaynaklıdır.
Galatasaray adına buraya bir parantez açmak gerek. Son maçlarda Abdülkerim’in attığı uzun toplar son derece dikkat çekici. Yazının başında da bahsettiğim Fenerbahçe’nin önde kurduğu savunma çizgisinin arkasına defanstan atılacak uzun toplar, Fenerbahçe’yi bu verilere de bakarak değerlendirdiğimizde çok ciddi sıkıntıya sokabilir. Fenerbahçe’nin top Abdülkerim’deyken onu rahatsız edecek, topla oynamasını zorlaştıracak hamleler yapması gerekiyor.
Özet
Her iki takımın da liderlik adına çıkacağı, ligin şu ana kadar oynanan en ciddi maçı olacak. Üç ihtimalin ikisi Galatasaray’a yarıyor. Fenerbahçe ev sahibi olmanın verdiği avantajı kullanıp Galatasaray’ı ilk yarıda ciddi bir şekilde baskı altına almaya çalışacaktır. Galatasaray bu baskı sekansını atlatana kadar aldığı topları kanatlara uzun vuracaktır diye tahmin ediyorum. Hoca tercihleri nasıl olacak, sürprizler olacak mı, şu anda bunları kestirmek çok güç. Maçın tekniği-taktiği elbette önemlidir ancak son bir haftadır bu iki takım arasında gerçekleşen yüksek gerilim bu maçta patlak verecek gibi bir görüntü var. Özellikle Fenerbahçe’nin ev sahibi olması sebebiyle daha agresif bir görüntü çizeceği kanaatindeyim.
Keyifli bir derbi olmasını diliyorum. Okuduğunuz için teşekkür ederim. Beğendiyseniz paylaşmayı unutmayın.
Comments