Amerika Birleşik Devletleri ve ırkçılık dediğimiz zaman aklımıza elbette sayısız örnek gelecektir. Dünyaya kültürünü pazarlayan ABD, başka kültür ve milletlere karşı çoğunlukla pek toleranslı değildi. Bu yazımızda ABD'nin en popüler sporlarından biri olan beyzbolda ırkçılığın yansımalarını hep birlikte inceleyeceğiz.
Beyzbolda 1800'lü yılların sonunda kurulan National League ve American League, 1903 senesinde ulus genelini kapsayan bir anlaşmayla birleşecekti. Bünyesinde birçok tarihi ve ikonik takımı barındıran bu ligler, ulus genelinde büyük bir yankıya sebep oluyordu.
Fakat ABD'lilerin büyük bir merakla takip ettiği bu ligler, siyahi ve latin kökenli oyuncuları barındırmıyordu. Renk ve kültür bariyeri, bu insanları ulusal ligden uzak tutuyordu. Beyzbol, her milletten insanın ilgisini çeken bir spor olduğu için "renkli" sayılan insanlar bu sporla olan bağlarını koparmamak için kendi oluşumlarını kuracaklardı. 1885 senesinde kurulan Cuban Giants, kurulan ilk "renkli" takım olarak tarihe adını yazdırmıştı.
Birçok oluşum ve farklı denemelerden sonra, birkaç ilgi gören ligin birleşmesiyle 1920 yılında National Negro Leagues kurulacaktı. Bu gelişme "renkliler" için tarihi bir andı.
Yüksek seyirci ortalamalı maçlar oynayan Negro Leagues takımları ve oyuncuları, oldukça popülerleşmeye başlamışlardı. ABD'nin her yerinde büyük bir ilgiyle karşılanan bu takımlar ve oyuncuları, MLB komisyonerlerinin de ilgisini çekmekte zorlanmadılar.
1. ve 2. Dünya Savaşı, ABD toplum yapısını değiştirmeye başlamıştı. MLB'un ilk komisyoneri M. Landis, siyahi oyuncuları lige entegre etme çalışmalarına başlamıştı. Artık entegrasyon, halk içinde yüksek sesle konuşuluyordu. Fakat M. Landis'in ölümü, entegrasyon sürecinin uzamasına sebep olacaktı. Landis'in ölümünden sonra komisyonerlik görevine Albert Benjamin Chandler geçmişti. Chandler, işini kaybetme pahasına Landis'in entegrasyon projesini tamamlamakta kararlıydı. Entegrasyon süreci için kurulan komite, hiçbir zaman toplanamayacaktı. Fakat bu komitenin üyelerinden biri olan Branch Rickey, yıllar sonra MLB genelinde renk bariyerini kıran isim olacaktı.
1943-1950 yılları arasında günümüzde Los Angeles'a taşınmış olan Brooklyn Dodgers takımının genel menajerliğini üstlenen Rickey, MLB tarihinin ilk siyahi oyuncusu Jackie Robinson ile sözleşme imzalayacaktı. Bu imza süreci esnasında, Jackie Robinson'ı olabilecek ırkçı tezahüratlar hakkında uyarmış, hatta bizzat deneyimlemesi için bir dizi testten geçirmiştir.
Jackie Robinson, Brooklyn Dodgers'a imza attığında Dodgers'ın Minor League takımı olan Montreal Royals formasını terletiyordu. Kanada'da bulunan bu takımda oynayan Robinson, Kanada'da bir kez bile ırkçılığa maruz kalmadığını ve ABD ile olan bu kültür farkına çok şaşırdığını söylemiştir.
15 Nisan 2004'te, MLB'un aldığı kararla Jackie Robinson Day kutlanmaya başlandı. 15 Nisan'da ilk MLB maçına çıkan Robinson'ın mirasını yaşatmak için kutlanan bu günde tüm oyuncular 42 numaralı formayla mücadele ediyorlar.
*Bilmeyenler için, Boston Celtics ve NBA efsanesi Bill Russell bile kendi şehrinde oldukça ırkçı tezahüratlara maruz kalıyordu. Emekliliğinden sonra, yıllarca Celtics maçı izlemedi ve Celtics taraftarlarını bu davranışları sebebiyle hiç affetmedi.
Branch Rickey, aynı zamanda ABD genelinde ve Meksika, Porto Riko gibi ırkçılar tarafından "renkli" tabir edilen ülkelere birçok scout yollayıp renk bariyerini kaldırmak için pozitif adımlar atmıştır.
Jackie Robinson ile birlikte Roy Campanella ve Don Newcombe'de Brooklyn Dodgers forması giyen Negro Leagues kariyeri olan "renkli" isimler oluyordu. Entegrasyon süreci tek taraflı ilerlemedi. Aynı dönemlerde de Eddie Klep isimli bir beyzbolcu, Cleveland Buckeyes takımıyla anlaşıp Negro Leagues'de forma giyen ilk beyaz ABD kökenli oyuncu olacaktı.
Bu entegrasyon süreci; "renkli" oyuncuların MLB takımlarıyla iyi sözleşmeler yaptıktan sonra Negro Leagues takımlarının sonunu getirecekti. Birçok "renkli" oyuncu, MLB takımlarıyla anlaşmıştı. Daha fazla para, daha fazla izleyici ve prestij, entegrasyon sürecini hızlandırıyordu. 1950'lerde artık ana Negro Leagues faaliyetlerini sonlandırmıştı. Birçok minör sayılabilecek Negro Leagues takımları ise faaliyetlerini sürdürmeye devam etti. 1962 senesi, Negro Leagues All-Star maçının son senesiydi. 1960'ların sonunda geriye kalan tek takım Indianapolis Clowns olmuştu. Clowns, tıpkı Harlem Globetrotters takımı gibi gösteri maçları düzenlemeye devam etti.
2008 yılında MLB tarafından Negro Leagues oyuncu ve takımlarını onore etmek için bir draft düzenlendi. 2008 senesinde sağ olan Negro League oyuncuları, profesyonel MLB takımları tarafından draft edilmişti. 102 yaşındaki Emilio Navarro, New York Yankees tarafından draft edilerek aynı zamanda bir rekora da imza atmıştı. Porto Riko kökenli Navarro, draft edilen en yaşlı beyzbolcu konumuna erişiyordu.
Negro Leagues oyuncuları; tarihlerini ve miraslarını yaşatmak için Kansas City, Missouri'de 1990 senesinde bir müze kurdu. MLB ise bu müzeye destek verdi ve resmi internet sitelerine detaylı bir takım ve oyuncu tarihi bölümü eklediler. ABD toplumu ve MLB tarafından geçte olsa yapılan bu iade-i itibar, toplum yapısı ve fikirleri değişen ABD'yi gözlemlememiz ve bir fikir sahibi olabilmemiz için bize iyi bir fırsat sunuyor.
Negro Leagues ve beyzbol, içinde birçok acı yaşanmışlık barındıran bir tarih. Bu tarihi siz okuyucularımıza doğru şekilde aktarabildiysek ne mutlu bize. Yeni yazılarımızda karşınızda olmaya devam edeceğiz.
*MLB tarihinin ilk siyahi oyuncusu olan Jackie Robinson'ın hayatını anlatan 42 filmini izlemenizi tüm sporseverlere tavsiye ediyoruz.
Comments